Монгол Улсад охидын эрхийн асуудал сүүлийн жилүүдэд илүү анхаарал татах болсон ч бодит байдал дээр охидын эрхийн зөрчил олон түвшинд үргэлжилсээр байна. Түлхүү зөрчигддөг эрхүүдийг дараах байдлаар ангилж болно 👇

⚖️ 1. Боловсрол эзэмших эрх

• Хөдөө орон нутагт болон ядуу өрхийн охид сургуулиа орхих, гэрийн ажилд дарагдах, эрт гэрлэх шалтгаанаар боловсролоос хоцордог.

• Судалгаагаар 15–18 насны охидын дунд сургуулиа завсардсан хувь хөвгүүдээс өндөр байдаг.

• Зарим бүс нутагт охидын боловсролд “охин хүн хожим заавал ажил хийхгүй” гэх ёс суртахууны дарамт бий.

🚫 2. Бие махбодын болон бэлгийн халдашгүй байдлын эрх

• Бэлгийн хүчирхийлэл, хүүхдийн гэр бүлийн хүчирхийлэл, интернэт орчны дарамт зэргээр охид хамгийн эмзэг бүлэгт ордог.

• Цагдаагийн байгууллагад бүртгэгддэг хохирогчдын дийлэнх нь 18-аас доош насны охид байдаг.

• Ихэнх хэрэг гэр бүлийн дотор, эсвэл танил хүний хүрээнд гардаг бөгөөд охид айдсаас болж мэдүүлэг өгөхөөс татгалздаг.

💬 3. Өөрийн бие даан шийдвэр гаргах эрх

• Охидын санал бодлыг гэр бүл, сургууль, нийгэмд үл тоох хандлага давамгайлдаг.

• Жишээ нь: мэргэжил сонгох, хувцаслах, найз нөхөдтэй болох зэрэг асуудалд эцэг эх, нийгмийн хэт хяналт нөлөөлдөг.

• “Охин хүн ийм байж болохгүй” гэх хүйсийн хэвшмэл ойлголт охидын сэтгэл зүй, өөрийгөө үнэлэх үнэлэмжид хүчтэй нөлөөлдөг.

💵 4. Эдийн засгийн болон хөдөлмөрийн эрх

• Хүүхдийн хөдөлмөрийн зөрчилд өртсөн охид гэрийн ажил, асаргаа, үйлчилгээний салбарт хүч хөдөлмөрөө шударга үнэлүүлэлгүй хийдэг.

• Хүүхдийн хөдөлмөрийн хэлбэрт “гэрийн туслах” нэртэй нуусан хөдөлмөрийн мөлжлөг ордог.

💻 5. Дижитал орчин дахь эрхийн зөрчил

• Сошиал орчинд охид биеийн дүр төрхөөрөө үнэлэгдэх, доромжлол, шантааж, зураг тараах хэлбэрийн дарамтад өртдөг.

• Кибер дарамтын хохирогчдын дийлэнх нь охид, залуу эмэгтэйчүүд байдаг.

• Энэ нь тэдний сэтгэлзүйд хүнд нөлөө үзүүлж, өөрийгөө илэрхийлэх эрхийг хязгаарладаг.

🩷 6. Эрүүл мэнд, ялангуяа нөхөн үржихүйн эрх

• Хөдөөгийн охидын дунд сарын тэмдгийн эрүүл ахуй, бэлгийн боловсрол хангалтгүй байдаг.

• Эрт жирэмслэлт, хүсээгүй жирэмслэлт, үр хөндөлт зэрэг асуудал мэдээлэл дутмаг байдал болон нэг талыг барьсан хүмүүжилтэй холбоотой.

Монголын охид хамгийн ихээр бэлгийн халдашгүй байдал, боловсрол, өөрийн шийдвэр гаргах эрхийн хүрээнд зөрчигдөж байна.