"Хоолны сав" гэх үг төрийн ёс зүй унасан доод цэг нь байлаа

  Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батсуурь “хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд бол хоолны сав” хэмээн хэлсэн гэх үг олон нийтийн бухимдлыг төрүүллээ. Энэ бол нэг гишүүний хэлсэн санамсаргүй үг биш, харин Монголын улс төрийн соёл, ёс зүйн доройтлын тод жишээ юм.

“Хоолны сав” гэх хэллэгийг улс төрийн өндөр албан тушаалтан хэлэх нь нийгмийн хамгийн эмзэг хэсгийг шууд доромжилсон хэрэг. Энэ үг нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг нийгмийн ачаа мэт, бусдын хөдөлмөрөөр амьдардаг гэх сөрөг, ялгавартай хандлагыг илэрхийлж байна. Тэр үгний ард “хэнд илүү, хэн илүү эрхтэй вэ?” гэсэн бодол суусан нь тодорхой.

Төрийн түшээ хүний хэлсэн үг бол хувь хүний санал биш төрийн байр суурь. Тиймээс ийм үг бол хувь хүний хариуцлагаас давсан, төрийн нэр хүндэд цохилт өгсөн үйлдэл юм.

Ёс зүйн хариуцлага гэдэг нь “даргын хариуцлага” биш

     Монголын улс төрд “уучлалт гуйх” гэдэг үг сул хэрэглэгддэг. Хэн нэгэн алдаа гаргалаа гэхэд “буруу ойлгосон байх” гэж бултдаг соёл тогтсон. Гэвч энэ удаа асуудал тийм энгийн биш. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг “хоолны сав” гэж нэрлэсэн нь ёс зүйн алдаа төдийгүй, хүний эрхийн зөрчил юм. Ж.Батсуурь гишүүнээс зөвхөн уучлалт бус  ёс зүйн хариуцлага, улс төрийн ухамсрын илэрхийлэл шаардлагатай. Хэрвээ тэр үг нь буруу ойлгогдсон гэж үзэж байгаа бол, яагаад тэр “буруу ойлголт” үүсэхээр ярьсан бэ гэдгийг тайлбарлах ёстой.

 “Хоолны сав” гэх доромжлол бол нийгмийн өвчин

Ийм үгс зөвхөн хэлсэн хүнд биш, харин нийгэмд гүн хордлого үлдээдэг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг доромжилсон хэллэг нийгэмд тархвал, бусад хүмүүсийн хандлага ч хатуу, ялгавартай болно. Өнөөдөр тэднийг “хоолны сав” гэж хэлж байгаа бол, маргааш ядууст “ашиггүй”, ахмадуудад “ачаа” гэж хэлэх үү? Энэ бол ёс зүйн уруудлын гинжин урвалын эхлэл.

 Төр юу хийх ёстой вэ?

• УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо уг асуудлыг албан ёсоор авч хэлэлцэх ёстой.

• Төрийн байгууллагуудын түвшинд хэл ярианы хариуцлагын журам, ёс зүйн сургалт, олон нийтийн харилцааны стандарт хэрэгжүүлэх шаардлагатай.

• Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн байгууллагуудын дуу хоолойг бодит бодлогод тусгах замаар, ийм төрлийн ялгаварлал дахин гарахаас сэргийлэх ёстой.

 “Хоолны сав” биш - ХҮН

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд бол нийгмийн тусламжийн хэрэглэгч биш, татвар төлөгч, хөдөлмөрийн эзэн, гэр бүл, нийгмийн оролцооны гишүүн юм.  Тэдэнд төр туслах ёстой биш төр тэдний төлөө үүрэг хүлээсэн байдаг. Энэ ялгаа бол ардчилсан нийгмийн үндэс юм.

Эцэст нь  үг бол зэвсэг

Төрийн түшээний хэлсэн үг олон хүнийг итгэл алдуулж, нийгмийн шархыг сэдрээж чадна. “Хоолны сав” гэх үг бол ганц хүний амнаас гарсан ч, тэр үгийн жин нь нийгмийн итгэлийг нураасан хүнд чулуу болж үлдлээ. Энэ асуудлыг дуугүй өнгөрөөх нь дараагийн доромжлолд урилга өгөхтэй адил.

Редакцийн байр суурь:

Монголын төрд үгний үнэ цэнэ, ёс зүйн жин дахин сэргэх цаг иржээ.
“Хоолны сав” гэх үгний дараа ирэх ёстой ганц үг бол “уучлаарай”, тэгээд ХАРИУЦЛАГА...